ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର ସମ୍ବାଦ

Updated on 27 July 2024

କନ୍‌ହେଇଲାଲଙ୍କ ୪୯ତମ ତିରୋଧାନ ଦିବସରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିର ଅନାବରଣ

ଆଜିକୁ ୪୯ ବର୍ଷ ତଳେ ମାତ୍ର ୨୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅକାଳରେ ମଉଳିଯାଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ବହୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ସମ୍ପନ୍ନ ପ୍ରତିଭାଧର କନ୍‌ହେଇଲାଲ ଦାସଙ୍କ ୪୯ତମ ତିରୋଧାନ ଦିବସ ଉପଲକ୍ଷେ ଜୁଲାଇ ୨୭ ତାରିଖ ପୂର୍ବାହ୍ନରେ ତାଙ୍କର ପୈତୃକ ଭୂମି ବାଲେଶ୍ବର ଜିଲ୍ଲାର କମର୍ଦ୍ଦାଠାରେ ‘ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ’ ଓ ‘କନ୍‌ହେଇଲାଲ ଦାସ ସ୍ମୃତି ସଂସଦ’ର ମିଳିତ ସହଯୋଗରେ ଏକ ଭବ୍ୟ ସ୍ମୃତି ସମାରୋହ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହି ଉପଲକ୍ଷେ ସେଠାରେ କନ୍‌ହେଇଲାଲଙ୍କ ଏକ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରାକ୍ତନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନନ୍ତ ଦାସଙ୍କ କରକମଳରେ ଅନାବରଣ ହୋଇଥିଲା।
ଏହି ସମାବେଶରେ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇ ସ୍ବନାମଧନ୍ୟ ସାହିତ୍ୟିକ ଦାଶ ବେନହୁର କହିଥିଲେ ଯେ କନ୍‌ହେଇଲାଲ ଥିଲେ ରଚନାତ୍ମକ ସତ୍ୟଶୀଳତାର ଅନୁପମ ସୌଦାଗର। ଗଳ୍ପ, ଉପନ୍ୟାସ, ଚିଠି, ଦିନଲିପି, ସବୁଥିର ଭାଷା, ଶୈଳୀ ଓ ପରିବେଷଣରେ ସେ ଅନନ୍ୟ ଥିଲେ। ମୁଖ୍ୟ ବକ୍ତା ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ତଥା ‘ପୌରୁଷ’ର ସମ୍ପାଦକ ଅସିତ ମହାନ୍ତି ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟରେ କହିଲେ ଯେ କନ୍‌ହେଇଲାଲଙ୍କର ବହୁ ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆହୁରି କିଛି କଥାସାହିତ୍ୟ ଅପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ରହିଛି। ସେ ସ୍ମରଣ କରାଇଦେଇଥିଲେ ଯେ ୧୯୮୬ ମସିହା ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ଦିନ ଭୁବନେଶ୍ବରର ସୂଚନା ଭବନରେ ତାଙ୍କ ରଚନାର ପ୍ରଥମ ସଂକଳନ ‘କନହେଇ କଥାଘର’ର ଉନ୍ମୋଚନ ହୋଇଥିଲା। ସେଦିନ ଏହି ବହିର ପ୍ରଥମ କପିଟି ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା କନ୍‌ହେଇଲାଲଙ୍କ ବର୍ଷୀୟାନ୍ ମାତା ଅନୀଲା ବାଳା ଦାସଙ୍କ ହସ୍ତରେ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥିଲା।
କମର୍ଦ୍ଦାଠାରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ସ୍ମୃତି ସଭାରେ ପ୍ରତିଭାବାନ୍ କଥାଶିଳ୍ପୀ ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଚିରଞ୍ଜିତଙ୍କୁ ‘କନ୍‌ହେଇ କଥା ପୁରସ୍କାର’ରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସଭାରେ ଅନେକ କନ୍‌ହେଇପ୍ରେମୀ ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ସମାଗମ ହୋଇଥିଲା।

ପୁନରାୟ ପ୍ରକାଶିତ ହେବ ସ୍ବର୍ଗତ କାହ୍ନୁ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସମସ୍ତ ଉପନ୍ୟାସ

ପ୍ରଥିତଯଶା ଔପନ୍ୟାସିକ କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତିଙ୍କ କୌଣସି ଉପନ୍ୟାସ ଏବେ ଅଧିକୃତ ଭାବରେ ବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ ନ ହେଉଥିବା ଜନିତ ସମସ୍ୟାର ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଭୁବନେଶ୍ବରର ଅନ୍ୟତମ ଅଗ୍ରଣୀ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥା ‘ବି.କେ. ପବ୍ଲିକେସନ୍‌ସ୍’ ପକ୍ଷରୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ବିହିତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇ କାହ୍ନୁଚରଣଙ୍କ ସମସ୍ତ ବହିର ପୁନଃ ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ନାତିଙ୍କ ସହିତ ରାଜିନାମା ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଛି। କାହ୍ନୁଚରଣଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ସର୍ବମୋଟ ୫୮ ଖଣ୍ଡ ବହି ପ୍ରକାଶିତ ହେବାର ଯୋଜନା ଅଛି, ଏବଂ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୧୫ ଖଣ୍ଡ ବହି ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ମାସ ସୁଦ୍ଧା ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଯିବ ବୋଲି ‘ବି.କେ. ପବ୍ଲିକେସନ୍‌ସ୍‌’ର ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ବିଜୟ କୁମାର ମହାପାତ୍ର ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବାକୁ ଥିବା ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି କା’, ହା ଅନ୍ନ, ଶାସ୍ତି, ପଳାତକ, ଏପାରି ସେପାରି, ଓ ବାଲିରାଜା ଭଳି କେତୋଟି କାଳଜୟୀ ଉପନ୍ୟାସ।
ପ୍ରକାଶ ଥାଉ କି, କାହ୍ନୁଚରଣଙ୍କ ଜୀବଦ୍ଦଶାରେ ତାଙ୍କର ଉପନ୍ୟାସଗୁଡ଼ିକ କଟକର ‘ସାଥୀ ପ୍ରକାଶନ’ ନାମକ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥିଲା। ୧୯୯୪ ମସିହାରେ ଲେଖକଙ୍କ ମହାପ୍ରୟାଣ ପରେ ଏହି ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରକାଶନ ପ୍ରାୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଅବଶ୍ୟ କେତେକ ଅନଧିକୃତ ପ୍ରକାଶକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଅରୁଚିକର ଭାବରେ ମୁଦ୍ରଣ ହୋଇଥିବା ତାଙ୍କର କିଛି ବହି ବଜାରରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ କାହ୍ନୁଚରଣଙ୍କ ସମସ୍ତ ବହିର ଅଧିକୃତ ସଂସ୍କରଣ ସୁଦୃଶ୍ୟ ରୂପରେ ପୁନଃ ପ୍ରକାଶିତ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବାରୁ ତାଙ୍କର ପାଠକମାନଙ୍କ ମହଲରେ ଆନନ୍ଦ ଖେଳିଯାଇଛି।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ

ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀ ଓ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏକ ତିନିଦିନିଆ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜୁଲାଇ ୧୮ ତାରିଖ ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏଥିରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଦୁଇଶହରୁ ଅଧିକ ଜଣ କର୍ମଚାରୀ ଓ ଅଧିକାରୀ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି। ଭୁବନେଶ୍ବରର ସଂସ୍କୃତି ଭବନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଦିଲୀପ ରାଉତରାୟ ଉଦ୍‌ଘାଟନ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଥମ ଦିନର ଅଧିବେଶନରେ ଡ଼. ରମେଶଚନ୍ଦ୍ର ମଲ୍ଲିକ ‘ଓଡ଼ିଆ ବାକ୍ୟ ଗଠନ ଓ ଚିହ୍ନ ପ୍ରୟୋଗ’ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେଇଥିବା ବେଳେ ଡ଼. ହରପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର ସଂକ୍ଷେପାକ୍ଷର (ଏବ୍ରେଭିଏସନ୍)ର ପ୍ରୟୋଗ ସମ୍ପର୍କରେ ବୁଝାଇଥିଲେ। ଦ୍ବିତୀୟ ଦିନ ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ମହାନ୍ତି ‘ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାରରେ ସମସ୍ୟା ଓ ସମାଧାନ,’ ତଥା ସୁରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ଦାଶ ‘ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରୟୋଗ, ସଂଖ୍ୟା ଓ ତାରିଖର ବ୍ୟବହାର ଶୈଳୀ’ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ତୃତୀୟ ଦିନରେ ଡ. କୈଳାସ ଚନ୍ଦ୍ର ଟିକାୟତରାୟ ‘ଓଡ଼ିଆ ଲିଖନର ସାଧାରଣ ଭ୍ରାନ୍ତି,’ ଓ ଡ଼. ଦେବାଶିଷ ମହାପାତ୍ର ‘ବନାନ ଶୁଦ୍ଧତାର ଆବଶ୍ୟକତା’ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେବେ ବୋଲି ଜଣାଯାଇଛି।
ଡ଼. ଫଣୀନ୍ଦ୍ର ଭୂଷଣ ନନ୍ଦ ଓ ଡ. ପ୍ରେମାନନ୍ଦ ମହାପାତ୍ର ଏହି ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସଂଯୋଜନା ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ। ଏହି ଉପଲକ୍ଷେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ‘ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହାର’ ନାମକ ପୁସ୍ତିକା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ‘ପ୍ରଶାସନ ଶବ୍ଦକୋଷ’ ମଧ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ଏଥିରେ ଥିବା କେତେକ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ବର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ କ୍ଳିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେହି ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଯଥାବତ୍ ଓଡ଼ିଆ ଲିପିରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଉ ବୋଲି ପ୍ରଶିକ୍ଷଣାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା।

ବରିଷ୍ଠ ଭାଷାବିତ୍ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ତ୍ରିପାଠୀ ପାଇଲେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ସମ୍ମାନ- ୨୦୨୪

‘ସମ୍ବାଦ’ ଖବର କାଗଜ ଦ୍ବାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ‘ଆମ ଓଡ଼ିଶା’ ଅନୁଷ୍ଠାନର ୨୮ତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସ ଉପଲକ୍ଷେ ଜୁଲାଇ ୧୭ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଭୁବନେଶ୍ବର ସ୍ଥିତ ବୁଦ୍ଧ ମନ୍ଦିରର ନୂତନ ସଭାଗାରରେ ଆୟୋଜିତ ଏକ ଭବ୍ୟ ସମାରୋହରେ ବର୍ଷୀୟାନ୍ ଭାଷାବିତ୍ ଓ ସାହିତ୍ୟିକ ଡ଼. ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶା ଅସ୍ମିତା ସମ୍ମାନ -୨୦୨୪ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।
ଏହି ଅବସରରେ ‘ସମ୍ବାଦ’ର ପ୍ରାକ୍ତନ ସମ୍ପାଦକ ତଥା ‘ଆମ ଓଡ଼ିଶା’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସୌମ୍ୟରଂଜନ ପଟ୍ଟନାୟକ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ କାଳରେ ନିଜର ଗୁରୁଦୀକ୍ଷା ଦେଇ ଡ଼. ତ୍ରିପାଠୀ ଏକ ମହତ୍ତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଥିଲେ, ତଥା ଅନୁଷ୍ଠାନର ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ଦିଶାନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଡ଼. ଭଗବାନ ପ୍ରକାଶ ଡ଼. ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କୁ ଏହି ଅସ୍ମିତା ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରି ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ କରିଥିଲେ।
ଏହି ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନାର ଉତ୍ତର ଦେଇ ଡ଼. ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀ କହିଲେ ଯେ ଭାଷାର ସେବା କରିବା ପାଇଁ ଆଦ୍ୟ ପ୍ରେରଣା ସେ ତାଙ୍କର ଗୁରୁ ଡ଼. ହଳଧର ପଣ୍ଡାଙ୍କଠାରୁ ପାଇଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ କହିଲେ ଯେ କେବଳ ସାହିତ୍ୟ ଯୋଗୁଁ କୌଣସି ଭାଷା ବଡ଼ ହୁଏନାହିଁ; ଏଥିପାଇଁ ଏହାର ପ୍ରାୟୋଗିକ ବ୍ୟବହାର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ। ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଡ଼. ଭଗବାନ ପ୍ରକାଶ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟରେ ଆମ ଓଡ଼ିଶାର ଦୀର୍ଘ ୨୮ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରାର ସଫଳତା ଉପଲକ୍ଷେ ଏହାର କର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ। ଏହାପରେ ସୌମ୍ୟ ରଞ୍ଜନ ପଟ୍ଟନାୟକ ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟରେ କହିଲେ ଯେ ଲୋକେ ଏବେ ତଥାକଥିତ ‘ଫାଇଭ୍-ଟି’କୁ ଭୁଲିଗଲେଣି। ଏଣୁ ଏଥର ପାଞ୍ଚଟି ‘ମ’କାର, ଯଥା ମା, ମାଟି, ମାତୃଭାଷା, ମୋବାଇଲ୍-ମୁକ୍ତି ଓ ମଦ-ମୁକ୍ତିକୁ ଆଧାର କରି ‘ଆମ ଓଡ଼ିଶା’ ଏକ ବ୍ୟାପକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ।
କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ‘ସମ୍ବାଦ – ଆମ ଓଡ଼ିଶା ଦାତବ୍ୟ ନ୍ୟାସ’ର ସମ୍ପାଦକ ଅରବିନ୍ଦ ଦାସ ସ୍ବାଗତ ଅଭିଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ। ‘ପୌରୁଷ’ର ସମ୍ପାଦକ ଅସିତ ମହାନ୍ତି ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଡ଼. ଭଗବାନ ପ୍ରକାଶ ଓ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ ପ୍ରତିଭାଧର ଡ. ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଏହି ସଭାରେ ପ୍ରାୟ ତିନି ଶହରୁ ଅଧିକ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରେମୀ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।

ସରକାର ପ୍ରକାଶ କଲେ ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତା ସମ୍ପର୍କୀୟ ପୁସ୍ତକ

ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଉଦ୍‌ଯୋଗ କ୍ରମେ ବିଶିଷ୍ଟ ଗବେଷକ ଡ. କୀର୍ତ୍ତନ ନାରାୟଣ ପାଢ଼ୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ‘ଗୁରୁ କେଳୁଚରଣ ଓଡ଼ିଶୀ ଗବେଷଣା କେନ୍ଦ୍ର’ ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତା ସାବ୍ୟସ୍ତ କରୁଥିବା ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ପୁସ୍ତକ ‘ଇଭୋଲ୍ୟୁସନ୍ ଅଫ୍ ଓଡ଼ିଶୀ ମ୍ୟୁଜିକ୍’ ଭୁବନେଶ୍ଵରଠାରେ ଲୋକାର୍ପିତ ହୋଇଯାଇଛି। ରବୀନ୍ଦ୍ର ମଣ୍ଡପଠାରେ ଆୟୋଜିତ ‘ଗୁହାରି’ ଶୀର୍ଷକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ରାଜ୍ୟର ସଂସ୍କୃତି ଓ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ସୂରଜ ଏହାର ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି।
କୋଡ଼ିଏଟି ଅଧ୍ୟାୟ ବିଶିଷ୍ଟ ୪୦୪ ପୃଷ୍ଠାର ଏହି ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକଟିରେ ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାକୁ ନେଇ ଅନେକ ଅକାଟ୍ୟ ତଥ୍ୟର ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଡ. କୀର୍ତ୍ତନ ନାରାୟଣ ପାଢ଼ୀ ୨୦୧୭ ମସିହାରୁ ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଟିର ରଚନାରେ ମନୋନିବେଶ କରିଥିଲେ। ତିନିବର୍ଷ ତଳେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଯେତେବେଳେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତା ଦାବୀ କରି କିଛି ଯୁକ୍ତି ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଡ. ପାଢ଼ୀ ଏହି ବିଷୟକ ଏକ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରୁଥିବା ଜାଣି ୧୮ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୧ ମସିହା ଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏକ ସରକାରୀ ବୈଠକରେ ତତ୍‌କାଳୀନ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ, ସଂସ୍କୃତି ସଚିବ, ତଥା ସଂସ୍କୃତି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପ୍ରମୁଖ ତାହାଙ୍କୁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଶୀଘ୍ର ସାରିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପୁସ୍ତକଟିର ରଚନା ଶେଷକରି ଡ. ପାଢ଼ୀ ଦୁଇବର୍ଷ ତଳୁ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ମୁଦ୍ରଣକୁ ବିଭିନ୍ନ ଆଳରେ ଅଟକାଇ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଅପର ପକ୍ଷେ ଏବର ନୂଆ ସରକାର ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଉଥିବା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ସୂରଜ ଏହାର ତ୍ବରିତ ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇଥିଲେ।
ପ୍ରକାଶ ଥାଉ କି, ଏଥି ପୂର୍ବରୁ ଡ. କୀର୍ତ୍ତନ ନାରାୟଣ ପାଢ଼ୀଙ୍କର ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟତାକୁ ନେଇ ଆଉ ଦୁଇଟି ପୁସ୍ତକ ‘ଓଡ଼ିଶୀ ରାଗ – ଏକ ତୁଳନାତ୍ମକ ଅଧ୍ୟୟନ’ ଓ ‘ଦି କ୍ଲାସିକାଲିଟି ଅଫ୍ ଓଡ଼ିଆ ମ୍ୟୁଜିକ୍’ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ଅତୀବ ପାଠକାଦୃତ ହୋଇଛି।

‘ସକାଳ’ ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ସମ୍ପାଦକ ପଦରୁ ଅବ୍ୟାହତି ନେଲେ ଉମାକାନ୍ତ ମିଶ୍ର

ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଦୈନିକ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ‘ସକାଳ’ର ସମ୍ପାଦକ ପଦରୁ ଡ଼. ଉମାକାନ୍ତ ମିଶ୍ର ଅବ୍ୟାହତି ନେଇଥିବା ଜଣାଯାଇଛି। ଗତ ଜୁଲାଇ ୯ ତାରିଖରେ ନିଜର କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାରଣରୁ ସେ ଏହି ଦାୟିତ୍ବରୁ ଅବ୍ୟାହତି ନେଇଛନ୍ତି।
ଡ. ମିଶ୍ର ଭାରତୀୟ ସୂଚନା ସେବାରେ ଥାଇ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ସୂଚନା ଉପଦେଷ୍ଟା ଭାବରେ ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ୧ ଡ଼ିସେମ୍ବର ୨୦୨୦ରେ ଯେତେବେଳେ ଏକ ନୂଆ କଳେବରକୁ ନେଇ ‘ସକାଳ’ ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ପୁନଃ ପ୍ରକାଶନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ସେ ଏହାର ସମ୍ପାଦକ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ପ୍ରକାଶ ଥାଉ କି ‘ସକାଳ’ ହେଉଛି ଓଡ଼ିଶାରେ ଏବେ ଜୀବିତ ଥିବା ସମ୍ବାଦପତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ବିତୀୟ ସର୍ବପୁରାତନ ସମ୍ବାଦପତ୍ର। ଏହା ପୂର୍ବତନ ମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ରାଜନେତା ହୃଦାନନ୍ଦ ମଲ୍ଲିକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ୪୨ ବର୍ଷ ତଳେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୨୦ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ଏହା ଏକ ନୂଆ ରୂପରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲା, ସେତେବେଳେ ମାନସ ମଙ୍ଗରାଜ ଏହାର ପରିଚାଳନା ମଣ୍ଡଳୀର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଡ. ଉମାକାନ୍ତ ମିଶ୍ରଙ୍କ ସମ୍ପାଦକତ୍ବ କାଳରେ ସମ୍ବାଦପତ୍ରଟି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ବିଷୟରେ ପ୍ରବନ୍ଧ ଓ ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶନକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେଇଥିଲା। ତାଙ୍କର ଉଦ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶିତ ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଜୀବନର ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ଗଣ୍ୟମାନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବଙ୍କର ସୁଦୀର୍ଘ ସାକ୍ଷାତକାର ପାଠକମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିପାରିଥିଲା।

ଆମେରିକୀୟ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ସଂଗଠନ ‘ଓସା’ର ବାର୍ଷିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ସାହିତ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ

ଆମେରିକାର ନାସ୍‌ଭିଲେ ସହରରେ ଜୁଲାଇ ସାତ ତାରିଖ ଦିନ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ବିଦେଶରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଅଗ୍ରଣୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ‘ଓଡ଼ିଶା ସୋସାଇଟି ଅଫ୍ ଦି ଆମେରିକାସ୍’ (ଓସା)ର ଚାରିଦିନିଆ ବାର୍ଷିକ ସମ୍ମିଳନୀର ତିନିଗୋଟି ଅଧିବେଶନ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଥିଲା।
ପ୍ରଥମ ଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଥିବା ପୁସ୍ତକ ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏକ ଆଲୋଚନାକୁ ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭୂୟାଁ। ସଦ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିବା ଦୁଇଟି ବହିର ଲେଖକ ବିଜ୍ଞାନୀ ଦାସ ଓ ଗଗନ ବିହାରୀ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କୁ ସେ ମଞ୍ଚ ଉପରକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରି ସେମାନଙ୍କର ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନର ଅନୁଭୂତି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ଲେଖକମାନେ ନିଜର ପୁସ୍ତକ ରଚନା, ପ୍ରକାଶନ ତଥା ବିତରଣ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଅନୁଭବ, ଅନୁଭୂତି ଓ ଅଭିଜ୍ଞତା ଦର୍ଶକଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ବଖାଣିଥିଲେ।
ଜୁଲାଇ ପାଞ୍ଚ ତାରିଖ ଦିନ ‘ଆସନ୍ତୁ ପାଠକଟିଏ ହେବା’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଟି କନକ ହୋତାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ପରିଚାଳନା ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ସେ ନିଜେ ତପସ୍ଵିନୀ କାବ୍ୟର ବର୍ଣନା ସହିତ କବିଙ୍କର ସାହିତ୍ୟସାଧନା ଓ କୃତି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସଭାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା ସଂଯୁକ୍ତା ହୋତାଙ୍କ ଅନୁରୋଧରେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭୂୟାଁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ତ୍ରିଭୁଜ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଆ ଭକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ ଓ କବିମାନଙ୍କ କବିଚାତୁର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଗୀତ ଗାଇ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ।
ସେହିଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ଏକ କବିତା ପାଠୋତ୍ସବରେ ବିଜ୍ଞାନୀ ଦାସ, ଗଗନ ବିହାରୀ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ତଥା ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭୂୟାଁଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଉତ୍ତର ଆମେରିକାରେ ବସବାସ କରୁଥିବା କବିମାନେ ସ୍ୱରଚିତ କବିତା ପାଠ କରିଥିଲେ। ସଭା ଶେଷରେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ଭୂୟାଁ ସମସ୍ତ କବିତାର ବିଶଦ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଓ ସମୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ପର୍କିତ ଅନ୍ୟ ଆଲୋଚନାକୁ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଯୋଡ଼ା ଯାଇଥିଲା। ଏଥି ସହିତ ସମଗ୍ର ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀ ତଥା ଓସା ବାର୍ଷିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଶହଶହ ସଭ୍ୟଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଓସାର ବାର୍ଷିକ ମୁଖପତ୍ର ‘ଊର୍ମି’ ମହୋତ୍ସବର ମୁଖ୍ୟ ମଞ୍ଚରେ ଉନ୍ମୋଚନ କରାଯାଇଥିଲା।

ରଥଯାତ୍ରା ଉପଲକ୍ଷେ ଲୋକାର୍ପିତ ହେଲା ‘ଦି ବିଗ୍ ବୁକ୍ ଅଫ୍ ଓଡ଼ିଆ ଲିଟରେଚର୍’

ବିଶିଷ୍ଟ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥା ‘ପେଙ୍ଗୁଇନ୍ ରାନ୍‌ଡମ୍ ହାଉସ୍’ ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ଓ ସୁବିଦିତ କବି ତଥା ପ୍ରକାଶକ ମନୁ ଦାଶଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସମ୍ପାଦିତ ‘ଦି ବିଗ୍ ବୁକ୍ ଅଫ୍ ଓଡ଼ିଆ ଲିଟରେଚର୍’ ନାମକ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଂକଳନ ଜୁଲାଇ ୭ ତାରିଖ ଦିନ ଭୁବନେଶ୍ବରର ନିଉ ମାରିଅନ୍ ହୋଟେଲ୍‌ରେ ରଥଯାତ୍ରା ଉପଲକ୍ଷେ ଆୟୋଜିତ ଏକ ସମାବେଶରେ ଲୋକାର୍ପିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହି ଅବସରରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଉନ୍ମୋଚିତ ପୁସ୍ତକଟିର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସମୀକ୍ଷା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ସମାଲୋଚକ କାଳୀଦାସ ମିଶ୍ର। ଏଥି ସହିତ ସାହିତ୍ୟିକ ତରୁଣକାନ୍ତି ମିଶ୍ର, ପ୍ରଦୋଷ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଓ ଜଗଦୀଶ ମହାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ମଧ୍ୟ ପୁସ୍ତକଟି ସମ୍ପର୍କରେ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖିଥିଲେ। ଏହାପରେ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ସୁଲେଖକ ସମ୍ପଦ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏବଂ ମନୁ ଦାଶଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପୁସ୍ତକ ସଂକଳନର ଅନୁଭୂତି ତଥା ଅନୁବାଦ କଳାର ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ନେଇ ଏକ ବିସ୍ତୃତ କଥୋପକଥନ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
୬୭୨ ପୃଷ୍ଠା ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ସଂକଳନଟିରେ ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରୁ ନେଇ ଆଧୁନିକ ଯୁଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଏକ ପ୍ରତିଫଳନ ଘଟିଛି, ଏବଂ ସମସ୍ତ ସଂକଳିତ ରଚନା ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଉନ୍ନତ ଭାବରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଛି। ପୁସ୍ତକଟି କବିତା, ନାଟକ, କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ତଥା ପ୍ରବନ୍ଧ, ଏହିଭଳି ଚାରିଗୋଟି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ। ଏହାର ଅନ୍ୟତମ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଲା ଯେ, ପୁସ୍ତକଟିର କବିତା ବିଭାଗରେ ଓଡ଼ିଆ ବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଶାର କବିମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ କୋଶଳୀ, ସଂସ୍କୃତ, ସାନ୍ତାଳୀ, କୁଇ, ଓରାଓଁ, ମୁଣ୍ଡାରୀ, କିଷାନ୍, ଖଡ଼ିଆଳ, ସାଡ୍ରୀ, କନ୍ଧ ଓ ପରଜା ଆଦି ଭାଷାର କବିତାମାନଙ୍କର ଅନୁବାଦ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି। ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ପୁସ୍ତକଟିର ସମ୍ପାଦକ ମନୁ ଦାସ ୫୦ ପୃଷ୍ଠା ବିଶିଷ୍ଟ ନିଜର ମୁଖବନ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ କାଳଖଣ୍ଡର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ତଥା ସାମଗ୍ରିକ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ପୁସ୍ତକଟିର ସମ୍ପାଦନା ପାଇଁ ସଂକଳକ ମନୁ ଦାଶଙ୍କୁ ଦେଢ଼ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିଥିବାର ଜଣାଯାଏ।
‘ପେଙ୍ଗୁଇନ୍ ରାନ୍‌ଡମ୍’ ପକ୍ଷରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ଧରଣର ସିରିଜ୍‌ର ଏହା ସର୍ବପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଶନ। ଏହାପରେ ପ୍ରକାଶକଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଏହିଭଳି ଅନ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ସାହିତ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ସଂକଳନମାନ ପ୍ରକାଶିତ ହେବାର ଯୋଜନା ରହିଛି।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଷଣା

ଜୁଲାଇ ଚାରି ତାରିଖ ଦିନ ଲୋକସେବା ଭବନର ତୃତୀୟ ମହଲାରେ ଥିବା ନିଜର ପ୍ରକୋଷ୍ଠରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରବେଶ ଅବସରରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହନ ମାଝି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି।
ଏହି ଅବସରରେ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କ ସହିତ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ କରି ସେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ସମେତ ତିନୋଟି ଯାକ ଏକାଡେମୀ ତଥା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପୁନର୍ଗଠନ ହେବ। ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଲେ ସରକାରୀ ଭାଷା ଆଇନରେ ସଂଶୋଧନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସମସ୍ତ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବିହିତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ। ଏକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା କମିଶନ ଗଠିତ ହେବ। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଅନୁବାଦ ଏକାଡେମୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯିବ। ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ। ଓଡ଼ିଶାରେ ପଠନ ଅଭ୍ୟାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆହୁରି ବ୍ୟାପକ ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରାଯିବ। ଭୁବନେଶ୍ଵରଠାରେ ଥିବା ଓଡ଼ିଶୀ ଗବେଷଣା କେନ୍ଦ୍ରକୁ କ୍ରିୟାଶୀଳ କରାଯିବ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ବିକାଶ ପାଇଁ ନିଆଯିବାକୁ ଥିବା ଆହୁରି କେତେକ ପଦକ୍ଷେପ ସଂପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି।

କାଦମ୍ବିନୀ ପତ୍ରିକାର ରୌପ୍ୟ ଜୟନ୍ତୀ ସମାରୋହ ଅନୁଷ୍ଠିତ

କାଦମ୍ବିନୀ ପତ୍ରିକାର ରୌପ୍ୟ ଜୟନ୍ତୀ ଉତ୍ସବ ଜୁଲାଇ ୨ ତାରିଖ ଦିନ ଭୁବନେଶ୍ବରର ‘ମେ ଫେଆର୍’ ସଭାଗାରରେ ମହା ସମାରୋହରେ ପାଳିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହି ଅବସରରେ ଓଡ଼ିଶାର ମାନନୀୟ ରାଜ୍ୟପାଳ ରଘୁବର ଦାସ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟତମ ଅତିଥି ଭାବରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ବିଶିଷ୍ଟ ନାଟ୍ୟକାର ଅନନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ଏବଂ ସଭାପତିତ୍ବ କରିଥିଲେ ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ତମ୍ଭକାର ପ୍ରଦୋଷ ପଟ୍ଟନାୟକ।
ମାନ୍ୟବର ରାଜ୍ୟପାଳ ରଘୁବର ଦାସ ଏହି ଅବସରରେ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖି କହିଲେ ଯେ, କାଦମ୍ବିନୀ ପତ୍ରିକାର ଛତ୍ରଛାୟା ତଳେ ସମୃଦ୍ଧ ସାହିତ୍ୟର ସର୍ଜନା ସମ୍ଭବ ହୋଇଛି। ଏକ ପାରିବାରିକ ପତ୍ରିକା ଭାବରେ ଏହା ନିଜର ଏକ ବିଶାଳ ସାରସ୍ବତ ପରିବାର ଗଢ଼ିବା ପାଇଁ ଯତ୍ନଶୀଳ। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ନିଜର ସ୍ବାଗତ ଅଭିଭାଷଣରେ ‘କାଦମ୍ବିନୀ’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଡ଼. ଅଚ୍ୟୁତ ସାମନ୍ତ କହିଲେ ଯେ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ପତ୍ରିକାଟି ଇତି ସାମନ୍ତଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ସେ ତାହାଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ପତ୍ରିକାର ନାମ ଚାରି ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ହେଉ ଏବଂ ଏହା ‘କେ’ ଅକ୍ଷରରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଉ। ଏହାପରେ ପତ୍ରିକାଟିର ଯାତ୍ରା ପଥରେ ୨୫ ବର୍ଷ ଯେ କେମିତି ବିତିଗଲା, ତାହା ଜଣାପଡ଼ିଲା ନାହିଁ। ଏହି ରୌପ୍ୟ ଜୟନ୍ତୀ ଉପଲକ୍ଷେ ‘କାଦମ୍ବିନୀ’ ପକ୍ଷରୁ ଓଡ଼ିଶାର ୨୫ ଜଣ ଯୁବ ଲେଖକଙ୍କୁ ଫେଲୋସିପ୍ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ବୋଲି ସେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ନାଟ୍ୟକାର ଅନନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ନିଜର ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ତିନୋଟି ‘କ’, ଅର୍ଥାତ୍ କୁଳ, କର୍ମ ଓ କୃତିର ମହତ୍ତ୍ବ ବିଷୟରେ ସୂଚାଇଥିଲେ। ସ୍ତମ୍ଭକାର ପ୍ରଦୋଷ ପଟ୍ଟନାୟକ କହିଲେ ଯେ କାଦମ୍ବିନୀ ପତ୍ରିକାର ସଫଳତାର କାହାଣୀ ଅତି ପ୍ରଶସ୍ତ।
କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆରମ୍ଭରେ ‘କାଦମ୍ବିନୀ’ର ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସଂଗୀତ “ଆମ ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧନ” ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥିଲା। ପତ୍ରିକାର ୨୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରାକୁ ନେଇ ଏକ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଲୋଗୋ, ଭାରତୀୟ ଡ଼ାକ ବିଭାଗ ଦ୍ବାରା ଏହି ଅବସରରେ ଜାରି କରାଯାଇଥିବା ଏକ ସ୍ମାରକୀ ଡ଼ାକ ଟିକେଟ୍, ତଥା କାଦମ୍ବିନୀ ପତ୍ରିକାର ରୌପ୍ୟ ଜୟନ୍ତୀ ସଂଖ୍ୟାଟି ରାଜ୍ୟପାଳ ମହୋଦୟଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିଲା। କାଦମ୍ବିନୀର ସମ୍ପାଦିକା ଇତି ସାମନ୍ତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ।
ଏହାପରେ କାଦମ୍ବିନୀର ୨୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରାକୁ ନେଇ ଏକ ବିଶେଷ ଆଲୋଚନା ଅଧିବେଶନ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

ସମ୍ପାଦକ ଓ ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ହରପ୍ରସାଦ ଦାସ ଦାୟର କରିଥିବା ମାମଲା ଖାରଜ

ସାତବର୍ଷ ତଳେ ଜଣେ ଲେଖିକାଙ୍କୁ କବି ହରପ୍ରସାଦ ଦାସ ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆ ମାଧ୍ୟମରେ ଅଶାଳୀନ ଓ ଅରୁଚିକର ସନ୍ଦେଶ ପଠାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ଚର୍ଚ୍ଚାକୁ ଆସିବାପରେ ଏଥି ନେଇ ସେ ଜଣେ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ସମ୍ପାଦକ ତଥା ଅନ୍ୟ କିଛି ଜଣ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭୁବନେଶ୍ବର ଦ୍ବିତୀୟ ଜିଲ୍ଲା ଜଜ୍‌ଙ୍କ ଅଦାଲତରେ ଏକ ମାମଲା ରୁଜୁ କରିଥିଲେ। ଅଦାଲତ ପକ୍ଷରୁ ଅନ୍ୟାଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହରପ୍ରସାଦ ଦାସଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ନେଇ କୌଣସି ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେବାରୁ କ୍ଷାନ୍ତ ହେବାପାଇଁ ପ୍ରତିବାଦୀମାନଙ୍କ ଉପରେ କଟକଣା ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା। ଏବେ ବାଦୀ ହରପ୍ରସାଦ ଦାସଙ୍କ ବାରମ୍ବାର ଅନୁପସ୍ଥିତି କାରଣରୁ ଅଦାଲତ ଏହି ମାମଲାଟି ଖାରଜ କରିଦେଇଥିବା ଜଣାଯାଇଛି।
କବି ହରପ୍ରସାଦ ଦାସ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏହି ମାମଲା ରୁଜୁ କରିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲେ ‘ସମ୍ବାଦ କଳିକା’ର ସମ୍ପାଦକ ଦେବାଶିଷ ରାୟ, ପ୍ରକାଶିକା ବାସନ୍ତୀ ରାୟ, ସାହିତ୍ୟିକ ଅସିତ ମହାନ୍ତି, ବ୍ୟଙ୍ଗକାର ଡ. କୁଳାଙ୍ଗାର ଓରଫ ପ୍ରୀତି କାନ୍ତ ପଣ୍ଡା, କବି ଓ ପ୍ରକାଶକ ମନୁ ଦାଶ, ପୂର୍ବତନ କୁଳପତି ବିମଳେନ୍ଦୁ ମହାନ୍ତି ତଥା ଅନ୍ୟ ତିନିଜଣ।
ଏହି ମାମଲା ଖାରଜ ହେବା ପରେ ନିଜର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରଖି ‘ପୌରୁଷ’ର ସମ୍ପାଦକ ଅସିତ ମହାନ୍ତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ଲେଖକ ହୋଇ ଅନ୍ୟ ଲେଖକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ହରପ୍ରସାଦ ଦାସ ଯେପରି କଟକଣା ଜାରି କରାଇଥିଲେ ସେଥିଯୋଗୁଁ ସେ ତାଙ୍କୁ ଘୋଷିତ ଭାବରେ ବାସନ୍ଦ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହିତ ମଞ୍ଚରେ ନ ବସିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ଏବେ ମାମଲାଟି ଖାରଜ ହୋଇଯିବାପରେ ଅଦାଲତଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଜାରି ହୋଇଥିବା କଟକଣାର ମଧ୍ୟ ପରିସମାପ୍ତି ଘଟିଛି।

ଆଲୋଚନା ଚକ୍ର: ସୁରେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ କଥାସାହିତ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା

କଥାସମ୍ରାଟ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ୧୦୨ତମ ଜନ୍ମ ଜୟନ୍ତୀ ଉପଲକ୍ଷେ ତାଙ୍କ କଥା ସାହିତ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା ବିଷୟରେ ‘କଥାସମ୍ରାଟ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ସ୍ମୃତି ନ୍ୟାସ’ ପକ୍ଷରୁ ଭୁବନେଶ୍ବରର ବୁଲନଭାଇ ସେବା ସଦନରେ ଜୁନ୍ ୨୩ ତାରିଖରେ ଏକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ର ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି।
ଏହି ଅବସରରେ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ରଚନାରେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାବୋଧର ପ୍ରତିଫଳନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ କରି ‘ପୌରୁଷ’ର ସମ୍ପାଦକ ଅସିତ ମହାନ୍ତି କହିଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଗୌରବ ଜାହିର କରିବାପାଇଁ ସେ ସର୍ବଦା ସଚେତନ ଥିଲେ। ତାଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ରଚନା ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରୁ ଏଥି ସମ୍ପର୍କିତ ଉଦାହରଣମାନ ଉଦ୍ଧାର କରି ସେ କହିଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଆତ୍ବର ଗୌରବବୋଧ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଲେଖକୀୟ ସତ୍ତାର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଦିଗ ଥିଲା। ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟିକ ଦାଶ ବେନହୁର କହିଲେ ଯେ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ନାରଦ, ବ୍ୟାସ ଓ ବୃହସ୍ପତି ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ତା’ଙ୍କ ରଚନାରେ ଅସ୍ମିତା ବା ‘ମୁଁ ଅଛି’ପଣ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି କଥାରେ: ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା। ବିଶିଷ୍ଟ ସଂସ୍କୃତି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଶାନ୍ତନୁ ରଥ କହିଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ଅସ୍ମିତା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଅଳ୍ପଦିନ ହେଲା ଆମର ଗଣ-ବ୍ୟବହାରକୁ ଆସିଛି। ଆମର ଅସ୍ମିତା ପ୍ରକଟିତ ହୁଏ ମୁଖ୍ୟତଃ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନେଇ। ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ‘ନୀଳଶୈଳ’ ଓ ‘ନୀଳାଦ୍ରି ବିଜୟ’ରେ ଆମେ ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ଭାବରେ ଏହି ଅସ୍ମିତାର ପରିଚୟ ପାଉ। ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବୈଷ୍ଣବ ମହାନ୍ତି କହିଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତା, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ। ଏହି ଅବସରରେ ସଭାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଅନେକ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରେମୀ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନେଇ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମିତ୍ରଭାନୁ ମହାନ୍ତି ଭାବମୟ ଭଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ। ପରିଶେଷରେ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କ କନ୍ୟା ଲୋପାମୁଦ୍ରା ମହାନ୍ତି ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ। କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଟି ଅଂଶୁମାନ ଜେନାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥିଲା।

ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀର ଯୁବ ଓ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ପାଇବେ ଦୁଇଜଣ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକ

କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ପକ୍ଷରୁ ୨୦୨୪ ମସିହାର ଯୁବ ପୁରସ୍କାର ଓ ବାଳ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାମାନଙ୍କର ନାମ ଜୁନ୍ ୧୫ ତାରିଖ ଦିନ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ଓଡ଼ିଶାରୁ ମାନସ ରଞ୍ଜନ ସାମଲ ତାଙ୍କର ସ୍ବରଚିତ ଶିଶୁଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ‘ଗପ କଳିକା’ ପାଇଁ ବାଳ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର, ତଥା ସଞ୍ଜୟ କୁମାର ପଣ୍ଡା ତାଙ୍କର ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ‘ହୁ ବାଇଆ’ ପାଇଁ ଯୁବ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ ହେବେ। ବିଭିନ୍ନ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ସର୍ବମୋଟ ୨୩ ଜଣ ଲେଖକଙ୍କୁ ଚଳିତ ବର୍ଷର ଏହି ଯୁବ ପୁରସ୍କାର ଓ ୨୪ ଜଣ ଲେଖକଙ୍କୁ ବାଳ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଦିଆଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଓଡ଼ିଆ ବିଭାଗର ‘ଯୁବ ପୁରସ୍କାର’ ପାଇଁ ଗଠନ କରାଯାଇଥିବା ତିନି-ଜଣିଆ ବିଚାରକ ମଣ୍ଡଳୀରେ ପ୍ରଫେସର ଗିରିବାଳା ମହାନ୍ତି, ଡ଼. ହିରଣ୍ମୟୀ ମିଶ୍ର ଓ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ସାହୁ ଥିଲେ। ସେହିଭଳି ବାଳ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାରର ବିଚାରକ ମଣ୍ଡଳୀରେ ତରୁଣ କୁମାର ସାହୁ, ବୀରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଓ ମମତା ଦାଶ ରହିଥିଲେ।

ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିର ଅନ୍ଧକାର ଦିଗ ସମ୍ପର୍କରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ ରଖିଲେ ବୈଷ୍ଣବ ମହାନ୍ତି

ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ ପକ୍ଷରୁ କଟକଠାରେ ଜୁନ୍ ୮ ତାରିଖ ଦିନ ଆୟୋଜିତ ‘ଦ୍ବିମାସିକ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ନିଜର ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ ରଖି ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟିକ ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ମହାନ୍ତି କହିଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ଏବେ ଅନୁସୃତ ହେଉଥିବା ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅକ୍ଷର ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ଘୋର ବିଭ୍ରାଟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଫଳରେ ଆଜି ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀର ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀମାନେ ବି ଓଡ଼ିଆରେ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଦୁଇଧାଡ଼ି ଲେଖି ପାରୁନାହାନ୍ତି। ସେ ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀର ଏକ ଅନ୍ଧକାର ଦିଗ ଭାବରେ ଅଭିହିତ କରି ମତ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ‘ବର୍ଣ୍ଣବୋଧ’ ହିଁ ପିଲାଙ୍କୁ ଅକ୍ଷର ଶିଖାଇବା ପାଇଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପଦ୍ଧତି।
ଶତାବ୍ଦୀ ଭବନଠାରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଅନେକ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିପ୍ରେମୀଙ୍କର ସମାଗମ ହୋଇଥିଲା, ତଥା ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ବକ୍ତୃତା ପରେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କର ଏହି ବିଷୟରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲା। କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସଭାପତି ଗୋବିନ୍ଦ ଚନ୍ଦ୍ର ଚାନ୍ଦ ସଭାପତିତ୍ବ କରିଥିଲେ, ସମ୍ପାଦକ ଆଦିତ୍ୟ ପ୍ରତାପ ଧଳ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ, ସାହିତ୍ୟ ଆଲୋଚନା ସମ୍ପାଦକ ସରୋଜିନୀ ମିଶ୍ର ଅତିଥି ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରିଶେଷରେ ସଙ୍ଗଠନ ସମ୍ପାଦକ ସୁନାମଣି ରାଉତ ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ।

ବିଶିଷ୍ଟ କବି ଓ ସମ୍ପାଦକ ସୁନୀଲ କୁମାର ପୃଷ୍ଟିଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ

ବିଶିଷ୍ଟ କବି ତଥା ଅତୀତର ସୁପ୍ରସିଦ୍ଧ ‘ସଚିତ୍ର ବିଜୟା’, ‘ସାହିତ୍ୟ ପୃଥିବୀ’ ଓ ‘ଶିଶିର’ ଆଦି ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ ସୁନୀଲ କୁମାର ପୃଷ୍ଟିଙ୍କର ମଇ ୨୨ ତାରିଖ ଦିନ ଭୁବନେଶ୍ଵରଠାରେ ପରଲୋକ ହୋଇଯାଇଛି। ମୃତ୍ୟୁ ବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ ୬୧ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲା। ନିଜର ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ ସେ କିଛି ଦିନ ହେଲା ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଥିଲେ। ତାଙ୍କର ମହାପ୍ରୟାଣର ସମ୍ବାଦ ପାଇ ଅନେକ କବି, ଲେଖକ ତଥା ପ୍ରଶଂସକ କ୍ୟାପିଟାଲ ହାସପାତାଳରେ ପହଞ୍ଚି ତାଙ୍କର ଶେଷ ଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ସତ୍ୟନଗର ଶ୍ମଶାନଠାରେ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା।
ତାଙ୍କର କବିତା ସଂକଳନ ‘ତନୁଲତାର କବିତା’ ପାଇଁ ସେ ୨୦୦୮ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଥିଲେ। ‘ଦେହ ଦେଉଳ’, ‘ଚିହ୍ନା ଚିହ୍ନା ନିର୍ଜନତା’ ଓ ‘ପୁଅ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା’ ତାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ପ୍ରମୁଖ ପୁସ୍ତକଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ। ‘ଅସଫଳ କବିତା’ ଶୀର୍ଷକ ତାଙ୍କର ଏକ କବିତା ସଂକଳନ ମଧ୍ୟ ପାଠକ ମହଲରେ ବେଶ୍ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲା। ‘ସାହିତ୍ୟ ପୃଥିବୀ’ ପତ୍ରିକାଟିକୁ ସେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଏକ ମହତ୍ତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପତ୍ରିକା ଭାବରେ ଗଢ଼ିତୋଳିଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏହାର ପ୍ରକାଶନର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରୁଥିବା ବିବାଦୀୟ ସି-ସୋର୍ ସଂସ୍ଥା ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବା କାରଣରୁ ଏହି ପତ୍ରିକାଟିର ପ୍ରକାଶନ ମଧ୍ୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା।

ଶେଷ ହେଲା ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ପଦାଧିକାରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ – ଦାୟିତ୍ଵ ନେଲେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ

ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ର ସଭାପତି ହୃଷୀକେଶ ମଲ୍ଲିକ ଓ ଉପସଭାପତି ସଂଗ୍ରାମ ଜେନାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଇ ୨୦ ତାରିଖ ଦିନ ଶେଷ ହୋଇଛି। ନିର୍ବାଚନ ଆଚରଣ ବିଧି ଲାଗୁ ହୋଇଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ନୂଆ କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କର ନିଯୁକ୍ତି ହୋଇପାରିନାହିଁ। ଏହି ସନ୍ଦର୍ଭରେ ଏକ ଆଦେଶନାମା ଜାରି କରି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗର କମିଶନର ତଥା ଶାସନ ସଚିବ ଶାଲିନୀ ପଣ୍ଡିତ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭାଗର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଦିଲୀପ ରାଉତରାଏ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ଉଭୟ, ସଭାପତି ଓ ଉପସଭାପତି ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ବ ନିର୍ବାହ କରିବେ। ପ୍ରକାଶ ଥାଉ କି ହୃଷୀକେଶ ମଲ୍ଲିକ ଓ ସଂଗ୍ରାମ ଜେନା ଯଥାକ୍ରମେ ଏକାଡେମୀର ସଭାପତି ଓ ଉପସଭାପତି ଭାବରେ ୨୧ ମଇ ୨୦୨୧ରେ ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଅପର ପକ୍ଷରେ ଏକାଡେମୀର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସମିତିର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଛଅ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ସମାପ୍ତ ହୋଇସାରିଛି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସମିତି ଓ ପଦାଧିକାରୀମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ ୨୦୧୭ରୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଅର୍ଥାତ୍ ଦୀର୍ଘ ସାତ ବର୍ଷର ବାକି ପଡ଼ିଥିବା ‘ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର’ କାହାରିକୁ ଦିଆଯିବା ସମ୍ଭବପର ହୋଇପାରିନାହିଁ।
ଓଡ଼ିଶା ସଂଗୀତ ଓ ନାଟକ ଏକାଡେମୀର ସଭାପତି ଓ ଉପସଭାପତିଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟ ସେହି ଏକା ଦିନରେ ପୂରି ଯାଇଥିବାରୁ ବିଭାଗୀୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସେହି ପଦଗୁଡ଼ିକର ଦାୟିତ୍ବରେ ମଧ୍ୟ ରହିବେ ବୋଲି ସରକାରୀ ଆଦେଶନାମାରେ କୁହାଯାଇଛି।

କବି ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ସାରସ୍ୱତ ସନ୍ଧ୍ୟା

ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ପକ୍ଷରୁ କଟକ ସ୍ଥିତ ସାରଳା ଭବନରେ ଏକ ସାରସ୍ୱତ ସମାରୋହ ମେ ୧୦ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହି ସମାରୋହକୁ ଉଦଘାଟନ କରିଥିଲେ ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ସହଦେବ ସାହୁ। ସେ କହିଲେ ଯେ ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟ ହେଉଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ କବିତାରେ ଆଧୁନିକତାର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ। ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଓ ସଭାପତି ଡ. ପ୍ରଭାକର ସ୍ୱାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସଭାପତିତ୍ବ କରି କହିଲେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଚେତନାର ଆବାହକ ଥିଲେ ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟ। ମୁଖ୍ୟ ବକ୍ତା ଭାବେ ଯୋଗଦେଇ ମାଡ୍ରାସ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟର ଇଂରାଜୀ ବିଭାଗର ପ୍ରଫେସର ଏସ୍. ଆର୍ମଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ କହିଲେ ବିଶ୍ଵ ସାହିତ୍ୟ ଧାରା ସହ ସମାନ୍ତରାଳଧାରାରେ ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟ କବିତା ରଚନା କରୁଥିଲେ। ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ କଥାଶିଳ୍ପୀ ସଂଗ୍ରାମ କେଶରୀ ମହାପାତ୍ର। ବିଶିଷ୍ଟ କବି ବାସୁଦେବ ସୁନାନୀ ସ୍ବାଗତ ଭାଷଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।
ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ବିଶିଷ୍ଟ କବି ରକ୍ଷକ ନାୟକଙ୍କୁ ଚଳିତବର୍ଷର ମର୍ଯ୍ୟାଦାଜନକ ‘ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟ ସାରସ୍ୱତ ସମ୍ମାନ’ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୨୫ହଜାର ଟଙ୍କାର ଅର୍ଥରାଶି, ମାନପତ୍ର ରହିଥିଲା। ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟଙ୍କ ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀହର୍ଷ ରାଉତରାୟ ପିତାଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ଅଭିଭାଷଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ପରିଶେଷରେ ପ୍ରଫେସର ନିମାଇଁ ଚରଣ ପରିଜା ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ।

ଌର ବିକୃତୀକରଣ ପରେ ସରକାରୀ ବହିରୁ ଲିଭାଗଲା ୬ଟି ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର

ଗତ ଫେବୃଆରୀ ମାସରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଉପଲକ୍ଷେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାର ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିବା ‘ଅକ୍ଷର ଭୂମି’ରେ ଓଡ଼ିଆ ବର୍ଣ୍ଣମାଳାର ଌ ଅକ୍ଷରଟିକୁ ବିକୃତ ଭାବରେ ଲେଖା ଯାଇଥିବାରୁ ସାଧାରଣରେ ପ୍ରବଳ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା। ଅକ୍ଷର ଭୂମିରେ ଥିବା ପ୍ରସ୍ତର ଫଳକରେ ପାରମ୍ପରିକ ଧାରାରେ ଌ ଅକ୍ଷରଟି ଖୋଦିତ ନହୋଇ ତାହା ପରିବର୍ତ୍ତେ ‘ଲ’ ଅକ୍ଷରଟିକୁ ଟିକିଏ ମୋଡ଼ି ବିଚିତ୍ର ଭାବରେ ଏହା ଲେଖାଯାଇଥିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ଏବେ ସେହି ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଉପଲକ୍ଷେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଜଣେ ଘରୋଇ ପ୍ରକାଶକଙ୍କ ସହଭାଗିତାରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥିବା ‘ଓଡ଼ିଆ – ଜର୍ଣ୍ଣି ଅଫ୍ ଏ ଲାଙ୍ଗୁଏଜ୍’ ନାମକ ଏକ ଦ୍ବିଭାଷୀ କଫି-ଟେବୁଲ୍ ବହିର ପୃଷ୍ଠା ସଂଖ୍ୟା ୨୨୧ ରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅକ୍ଷରଭୂମିର ଏକ ଛବିରେ ସେହି ଌ ଅକ୍ଷରର ବିକୃତୀକରଣକୁ ଘୋଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅକ୍ଷରଟି ପଥର ଫଳକର ଯେଉଁ ଧାଡ଼ିରେ ଅଛି ସେହି ଧାଡ଼ିରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଛଅଗୋଟି ଅକ୍ଷର (ଅର୍ଥାତ୍, ଋ ୠ ଌ ଏ ଐ ଓ)କୁ ଗାଏବ କରି ଦିଆଯାଇଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି। ସେହି ପୃଷ୍ଠାରେ ଥିବା ସୂଚନାରେ ଉଲ୍ଲିଖିତ ଅଛି ଯେ ଏହାକୁ ଦେଖି ଓଡ଼ିଶାର ଯୁବବର୍ଗ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହୋଇପାରିବେ। ତେବେ ଌ ଅକ୍ଷରର ବିକୃତୀକରଣ ଓ ଓଡ଼ିଆ ବର୍ଣ୍ଣମାଳାର ଛଅଟି ଅକ୍ଷରର ବିଲୋପ ସାଧନ କରି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଭାବି ବଂଶଧରମାନଙ୍କୁ ଆମ ଭାଷାର କେଉଁ ଐତିହ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି ତାହା ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।
୨୨୮ ପୃଷ୍ଠା ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ପରିପାଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ପୁସ୍ତକଟିର ମୂଲ୍ୟ ଟ. ୪୯୯୯ (ଚାରି ହଜାର ନଅ ଶହ ଅନେଶ୍ୱତ ଟଙ୍କା) ରଖାଯାଇଛି ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ଡ. ଏସ୍. ବାଳକୃଷ୍ଣନ୍‌ ଏହାର ପ୍ରାକ୍କଥନ ଲେଖିଛନ୍ତି।
ପ୍ରକାଶ ଥାଉକି ବିଶିଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ମହାନ୍ତି ଦୁଇ ମାସ ତଳେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଏକ ୟୁ-ଟିଉବ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍‌ରେ ଅକ୍ଷର ଭୂମିରେ ଌ ଅକ୍ଷରଟିକୁ ବିକୃତ ଭାବରେ ଲେଖା ହୋଇଥିବା ବିଷୟ ସମସ୍ତଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆଣିଥିଲେ। ତଥାପି ପଥର ଫଳକରେ ଖୋଳା ହୋଇଥିବା ସେହି ଅକ୍ଷରଟିକୁ ସଂଶୋଧନ କରିବା ପାଇଁ ଏବେ ସୁଦ୍ଧା ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ କୌଣସି ତତ୍ପରତା ପ୍ରକାଶ ପାଇନାହିଁ।